Dizziness (Baş dönmesi) ve vertigo gibi birbirine yakın terimler birçok kişi için benzer anlamlara sahiptir. Ancak, bu iki durum arasında farklılıklar vardır.
Dizziness, bir hareket hissi veya denge kaybı ile karakterize edilirken, vertigo, kendisini veya çevresinin döndüğü hissine neden olur. Ayrıca, bu iki durumun nedenleri ve tedavileri de farklıdır.
Bu yazıda, dizziness ve vertigo arasındaki farkları detaylı bir şekilde ele alacak ve bu durumlardan nasıl korunabileceğinize dair ipuçları vereceğiz.
Dizziness Nedir?
Dizziness, baş dönmesi, başı dönme, başın hafifliği, denge kaybı veya sersemlik hissi gibi bir dizi semptomu içeren genel bir terimdir. Bu semptomlar, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve bazı durumlarda ciddi bir tıbbi durumun belirtisi olabilir. Dizziness, vücudunuzdaki çeşitli sistemlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan karmaşık bir duygudur ve sıklıkla bir hastalık değil, başka bir durumun belirtisi olarak ortaya çıkar.
Dizziness’ın Nedenleri?
Dizziness birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. İşte yaygın dizziness nedenlerinden bazıları:
- İç kulak problemleri: İç kulak, vücudunuzun dengesini kontrol eden bir bölgedir. İç kulakta enfeksiyon, kristallerin yer değiştirmesi, Meniere hastalığı gibi sorunlar dizziness'a neden olabilir.
- Kafa travması: Beyinde veya kulakta yapısal bir hasar veya enfeksiyon, kafa travması sonrası dizziness nedenlerinden biridir.
- Kan basıncı sorunları: Yüksek veya düşük kan basıncı, baş dönmesine neden olabilir.
- Anksiyete ve panik ataklar: Stres, anksiyete ve panik ataklar, baş dönmesi ve dizziness'a neden olabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle tansiyon veya psikiyatrik ilaçlar, baş dönmesi ve dizziness'a neden olabilir.
- Kan şekeri düzeyleri: Düşük kan şekeri seviyeleri, baş dönmesine neden olabilir.
- Dehidrasyon: Sıvı kaybı veya dehidrasyon, baş dönmesi ve dizziness'a neden olabilir.
- Kalp veya dolaşım sorunları: Kalp veya dolaşım sistemi sorunları, özellikle ortostatik hipotansiyon adı verilen durumda, dizziness'a neden olabilir.
- Sinir sistemi sorunları: Sinir sistemi sorunları, özellikle vertebra veya spinal kord sorunları, baş dönmesi ve dizziness'a neden olabilir.
Vertigo Nedir?
Vertigo, genellikle iç kulakta veya beyindeki denge merkezindeki bir sorundan kaynaklanan baş dönmesi hissidir. Vertigo, çevrenin veya kişinin kendisinin dönmesi, hareket etmesi veya salınması hissi verir.
Bu his, fiziksel olarak hareket etmediğiniz zamanlarda bile devam edebilir. Vertigo genellikle baş dönmesi, kulak çınlaması, işitme kaybı, bulantı veya kusma gibi diğer semptomlarla birlikte görülür. Vertigo, Meniere hastalığı, iç kulak enfeksiyonları, beyin tümörleri, migren veya beyin kanaması gibi ciddi sağlık sorunlarının bir belirtisi olabilir.
Vertigo’nun olası nedenlerini ise aşağıdaki gibi listeleyebiliriz:
- İç kulak enfeksiyonları: İç kulaktaki denge organlarına zarar vererek vertigo semptomlarına neden olabilir.
- Meniere hastalığı: İç kulakta birikmiş sıvı basıncı, işitme kaybı ve vertigo semptomlarına neden olabilir.
- Vestibüler nörit: İç kulaktaki sinirlerde inflamasyon nedeniyle; kulak çınlaması ve denge kaybı ile birlikte vertigo semptomlarına neden olabilir.
- Baş ve boyun travması: Beyin, iç kulak veya boyundaki sinirlere zarar vererek vertigo semptomlarına neden olabilir.
- Beyin tümörleri: Beyindeki yapısal bozukluklar, vertigo semptomlarına neden olabilir.
- Migren: Şiddetli baş ağrısı, ışık hassasiyeti ve bulantı ile birlikte vertigo semptomlarına neden olabilir.
- Beyin kanaması veya inme: Beynin kan akışı kesintiye uğradığında, vertigo semptomları gibi bir dizi semptom ortaya çıkabilir.
- İç kulak kristallerinin kayması: İç kulaktaki küçük kristallerin yanlış yerlere hareket etmesi, baş dönmesi ve vertigo semptomlarına neden olabilir.
- Kan dolaşımı bozuklukları: Damarlarda tıkanıklık veya kan basıncı düşmesi, beyin dokusuna yeterince oksijen gitmediğinde vertigo semptomlarına neden olabilir.
- İlaç yan etkileri: Bazı ilaçlar, vertigo semptomlarına neden olabilen yan etkilere sahip olabilir.
Dizziness ile Vertigo Arasındaki Farklar Nelerdir?
Dizziness ve vertigo, her ikisi de baş dönmesi hissine neden olan semptomlar olsa da, farklı nedenlere sahip olabilirler. İşte dizziness ve vertigo arasındaki farklar:
- Dizziness, genellikle baş dönmesi, hafiflik hissi veya sersemlik gibi hafif bir semptomdur. Vertigo ise, hissedilen kişinin ya da çevrenin dönmesi veya hareket etmesi gibi daha şiddetli bir baş dönmesi semptomudur.
- Dizziness, genellikle bir enfeksiyon veya ilaç yan etkisi gibi birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Vertigo ise genellikle iç kulakla ilgili bir sorundan kaynaklanır.
- Dizziness genellikle kısa süreli bir semptomdur ve genellikle kendiliğinden geçer. Vertigo ise daha uzun sürebilir ve tedavi edilmesi gerekebilir.
- Dizziness, baş dönmesi dışında hiçbir semptoma neden olmayabilirken, vertigo, mide bulantısı, kusma, kulak çınlaması veya işitme kaybı gibi semptomlarla birlikte ortaya çıkabilir.
- Dizziness, genellikle fiziksel aktivite veya pozisyon değişiklikleri ile tetiklenebilir. Vertigo ise, ani baş hareketleri veya pozisyon değişiklikleri gibi spesifik tetikleyicilere daha duyarlı olabilir.
Bu farklar, dizziness ve vertigo semptomlarının farklı nedenlere ve durumlara sahip olduğunu göstermektedir. İki semptom arasındaki farkların anlaşılması, hangi durumda bir doktora gitmenin gerektiğini belirlemeye yardımcı olur.
Hangi Durumda Doktora Gidilmelidir?
Baş dönmesi, kişinin günlük yaşamını etkileyen bir semptom olabilir ve bazı durumlarda ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir. Hangi durumda doktora gitmeniz gerektiği konusunda şu durumlar dikkate alınabilir:
- Yeni başlayan şiddetli baş dönmesi veya vertigo: Aniden ortaya çıkan şiddetli baş dönmesi veya vertigo, altta yatan bir sağlık sorununun işareti olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
- Baş dönmesi nöbetleri: Tekrarlayan baş dönmesi nöbetleri, Meniere hastalığı veya iç kulak problemleri gibi ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir.
- Diğer semptomların eşlik etmesi: Baş dönmesi ile birlikte kulak çınlaması, işitme kaybı, konuşma zorluğu, görme kaybı veya güçsüzlük gibi diğer semptomlar varsa, altta yatan bir sağlık sorunu olabilir.
- Denge kaybı veya düşme: Dizziness, denge kaybı veya düşme hissine neden oluyorsa, bu ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
- Diğer sağlık sorunları varsa: Daha önce teşhis edilmiş bir sağlık sorunu varsa (örneğin, diyabet, yüksek tansiyon veya kalp hastalığı), baş dönmesi veya vertigo, bu durumun bir işareti olabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar baş dönmesi ve vertigo gibi semptomlara neden olabilir. Doktorunuzun ilaçları değiştirmesi gerekebilir.
Bu durumlar, baş dönmesi veya vertigo semptomlarının ciddi bir sağlık sorunu olabileceğini göstermektedir. Semptomlarınızı takip etmek ve bir doktora danışmak, altta yatan nedenleri tespit etmek ve uygun tedaviyi almak için önemlidir.
Baş Dönmesi ve Vertigo Semptomları Ciddiye Alınmalı ve Doktor Kontrolü Önemlidir
Baş dönmesi veya vertigo, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilecek semptomlardır ve bazı durumlarda ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilirler. Bu nedenle, yeni başlayan şiddetli baş dönmesi veya vertigo, nöbetler, halsizlik diğer semptomlarla birlikte ortaya çıkması, denge kaybı veya düşme hissi, önceden teşhis edilmiş bir sağlık sorunu, veya ilaç kullanımı gibi durumlarda bir doktora danışmanız önerilir.
Doktorunuz, semptomların nedenini belirlemek için çeşitli testler yapabilir ve uygun tedaviyi önerebilir. Baş dönmesi ve vertigo, genellikle tedavi edilebilir ve semptomların hafifletilmesine yardımcı olacak tedavi seçenekleri mevcuttur.