Dijital İşitme Cihazı Nedir? Ne İçin Kullanılır? (Detaylı Anlatım)

Son yıllarda teknolojik yeniliklere ulaşmanın çok daha kolay hale gelmesiyle, dijital işitme cihazı kullanan insanların sayısı da fazlasıyla artmıştır. Yaklaşık 200 yıldır insanlığın gündeminde olan işitme cihazları, ilk başlarda sadece kraliyet ailesi üyeleri tarafından kullanılabilen, ulaşılması zor ürünler iken, artık herkes tarafından kolayca ulaşılabilen ve hastaların birçok seçenek arasından kendisine en uygun olan cihazı seçebildiği ürünler haline gelmiştir.

Günümüzde üretilen ve işitme kaybı yaşayan hastalar tarafından kullanılan işitme cihazlarının neredeyse tamamı dijitaldir. Bu cihazlar geçmişte kullanılan analog işitme cihazlarından çok daha gelişmiş ve başarılı ürünlerdir. Bu yazıda kişilere her geçen gün daha iyi bir işitme kalitesi sunan dijital işitme cihazları hakkında bilinmesi gerekenler, detaylı bir şekilde açıklanmıştır.

Dijital İşitme Cihazı Nedir?

Dijital işitme cihazları, kulağa ulaşan ses dalgalarını dijital sinyallere dönüştürerek işitme sorunlarını ortadan kaldırmayı amaçlayan cihazlardır. Bu doğrultuda en iyi işitme cihazı, tedavi edilmesi mümkün olmayan işitme sorunlarında, hastaların yaşam kalitesini tekrar eski haline döndürebilmek için uzmanlar tarafından hastalara tavsiye edilir. Böylece hastalar, işitme cihazı ya da işitme kulaklığı adı verilen cihazları kullanarak hayata eskiden oldukları gibi yeniden dahil olabilirler. 

Buradan hareketle kulak, işitme cihazı kullanımı ile daha rahat bir şekilde işitebilir hale gelir. İşitme cihazı ya da duyma aleti, mikroçipler sayesinde çevre ve konuşma seslerini analiz edebilir. Kulak duyma cihazı ya da işitme cihazı, bu analizler sonucunda ortam şartlarına göre kendini programlayabilir ve birden çok program ayarını hafızasında saklayabilir. Bu cihazlar, rahatsız edici arka plan sesleri, rüzgar ve ıslık gibi seslerle mücadele etme konusunda öncülleri olan analog işitme cihazlarından çok daha başarılıdırlar.

Son kullanıcı için üretilmiş ilk dijital işitme cihazı, 1996 yılında piyasaya sürülmüştür. Senso adındaki bu cihazın büyük başarısı ile birlikte, dijital işitme cihazları çok hızlı bir şekilde gelişmeye başlamıştır. Günümüzde ise Starkey’in yapay zeka  teknolojisi destekli olarak piyasaya sunduğu kulak cihazı ya da işitme cihazı, kişilerin işitme sağlığını bambaşka bir seviyeye taşımayı başarmıştır. 

Dijital İşitme Cihazı Bölümleri Nelerdir?

İşitme cihazının türüne ve sahip olduğu özelliklere göre, kulak duyma cihazı ya da işitme cihazının bölümleri de değişkenlik gösterir. Fakat bir dijital işitme cihazında mutlaka bulunması gereken bazı temel bölümler vardır. Bu bölümler cihazın çalışma sistemini oluştururlar ve ses dalgalarını dijital sinyallere dönüştürerek, işitme kaybının ortadan kaldırılmasını sağlarlar. 

Mikrofon

Her işitme cihazında en az bir adet mikrofon bulunur. Bu mikrofonun cihaz üzerinde bulunduğu konum ve mikrofonun tipi, işitme cihazı modelleri doğrultusunda farklılaşabilir. Mikrofonun görevi, çevredeki sesleri ve konuşma seslerini alıp amplifikatöre iletmektir. Bazı mikrofonlar ileri teknolojik özelliklere sahiptir ve sesleri ayırt edip, konuşma seslerini daha anlaşılır bir hale getirebilirler. İşitme cihazının bir parçası olan mikrofonun temiz ve kuru tutulması oldukça önemlidir.

Dijital İşlemci

Duyma sorunu olanların kullandığı cihaz, mikrofon tarafından toplanan sesleri dijital sinyallere dönüştüren bir bölüm olan ve dijital işlemci olarak adlandırılan bir bölüme sahiptir. Dijital işlemci, tüm dijital işitme cihazı bölümleri arasındaki en önemli parçalardan biridir. Bu bölümde gerçekleşen frekans değişiklikleriyle, her kullanıcıya ve bulunulan ortama özel çözümler üretilerek işitme kaybı en aza indirilir. İşitme cihazı teknolojilerinin bugünkü halini almasında işlemci üzerindeki gelişmelerin etkisi oldukça fazladır.

Amplifikatör

Bu bölümde ses sinyalleri güçlendirilir ve kulak kanalı yoluyla beyne iletilmesi için hoparlöre aktarılır. Amplifikatörler üreticiler tarafından cihazın çok farklı kısımlarına yerleştirilebilirler. Daha küçük amplifikatörlerin üretimi mümkün oldukça, ilgili bölümün kulak kanalı bölgesinde yer aldığı cihazlar da yaygınlaşmıştır.

Güç Kaynağı

Tüm işitme cihazlarında bulunan bir başka önemli işitme cihazı bölümü de güç kaynağıdır. İşitme cihazlarında kullanılan iki tip güç kaynağı bulunur. Bazı işitme cihazları şarj edilebilirken, diğerleri tek kullanımlık piller ile cihazlara güç sağlarlar. Bu bölümün konumu da işitme cihazının türüne göre değişiklik gösterebilir.

Dijital İşitme Cihazı Kullanımı Nasıl Olur?

İşitme cihazı kullananlar, işitme cihazlarının kullanımı hakkında detaylı bilgi sahibi olmak durumundadırlar. Bir uzman tarafından gerekli muayene ve işitme tarama testleri uygulandıktan sonra, kişiler için dijital işitme cihazı kullanımı gerekli görülmüşse, öncelikle kullanılacak cihazın hangi özelliklere sahip olması gerektiği belirlenir. Bu belirleme sırasında hastanın kulak yapısı, işitme kaybının türü ve seviyesi en önemli unsurlardır. 

Bu noktada işitme cihazı nasıl takılır sorusu akıllara gelir. Cihazın hastanın kulağına tam olarak uyum sağlaması için gerekli ayarlamalar uzmanlar tarafından yapılır ve kulak kalıbı kişilere özel olacak şekilde hazırlanır. Cihazın kulağa ilk kez yerleştirilmesi işlemi de bir uzman tarafından yerine getirilmeli ve hastaya bu işlemi nasıl gerçekleştireceği yönünde detaylı bilgiler verilmelidir.

Cihazın kulakla uyumu sağlandıktan sonra, eğer cihaz bir dijital programlanabilir işitme cihazı ise, yine bir uzman tarafından hastanın işitme sorununa uygun olarak cihazın programları ayarlanır. Bu aşamada hastadan geri bildirimler alınır ve cihaz üzerinde çeşitli ayarlamalar yapılarak işitme kaybının en başarılı şekilde ortadan kaldırılması amaçlanır.

Bu aşamadan itibaren, cihazı kullanacak kişiler pil değişimi, şarj etme yöntemi ve temizlik-bakım süreçleri ile ilgili tüm bilgileri uzmanlardan öğrenir ve işitme cihazlarını kullanmaya başlayabilirler. Yeni nesil işitme cihazlarının kullanımı oldukça kolaydır. Doğru programlanmış ve hastanın kulağına uygun bir cihazı kullanmak için genelde tek yapılması gereken tek şey, işitme cihazının pillerini değiştirmek ya da cihazı şarj etmektir. Bunun yanı sıra cihazı temiz tutmak, ses kalitesini ve kullanım ömrünü olumlu yönde etkileyecektir. 

Unutulmamalıdır ki, yeni bir işitme cihazına alışmak zaman alabilir. Birkaç hafta sonunda kişilerde görülen işitme sorunları devam ediyorsa, gerekli ayarlamaların tekrar yapılabilmesi için bir uzmana danışmak gerekebilir.

Dijital İşitme Cihazı Markaları

Dijital işitme cihazlarının kullanımı arttıkça, bu alana yatırım yapan ve işitme cihazı üretimine başlayan firmalar da artış göstermiştir. Günümüzde her ihtiyaca ve bütçeye uygun birçok ürün kullanıcılara sunulmaktadır. Güvenilirliği ispatlanmış ve tüm dünyada geniş bir satış ağına sahip bazı dijital işitme cihazı markaları ise aşağıdaki gibi sıralanabilir. 

Starkey İşitme Cihazları

Yaklaşık 70 yıldır işitme teknolojileri alanında hizmet veren şirket, Livio AI modeliyle işitme cihazlarında yapay zeka kullanımını çok ileri bir seviyeye taşımıştır. Piyasada en çok tercih edilen işitme cihazı ürünlerinden bazıları Starkey tarafından üretilmektedir. Starkey işitme cihazları, Türkiye’de ve dünyada en çok kullanılan işitme cihazı markalarındandır. 

Interton İşitme Cihazları

1962 yılında Almanya’da kurulan Interton, ses teknolojileri alanında birçok farklı ürün üreten bir grubun parçasıdır. Bu sayede çok güçlü bir AR-GE altyapısına sahip olan şirket, kullanıcılarına yüksek kaliteli ve uzun kullanım ömrüne sahip işitme cihazları sunmaktadır. Interton işitme cihazı, kullanıcılara sunduğu yüksek ses kalitesi ve dayanıklı işitme cihazları ile işitme sorunları yaşayan birçok kullanıcı tarafından tercih edilmektedir. 

Audifon İşitme Cihazları

KIND Group’a ait Audifon markası, tasarımdan mühendisliğe ve üretime kadar her aşamada kullanıcılara %100 Alman kalitesi sunan bir işitme cihazı üreticisidir. Audifon işitme cihazı üretimi yapan firma, bağlı olduğu şirketler grubuyla birlikte, ses teknolojileri alanında çok güçlü bir teknolojik altyapıya sahiptir.

Danavox İşitme Cihazları

Birinci sınıf cihazlar üreten bir başka Danimarka markası da Danavox’tur. Firma, yaklaşık 80 yıllık deneyimiyle sağlam ve güvenilir işitme cihazları üretmektedir.

Dijital İşitme Cihazı Türleri

Dijital işitme cihazları, kullanıcıların kulak yapıları ve işitme sorunlarının seviyesine uygun olarak farklı türlerde üretilirler. Bu türlerden başlıcaları şunlardır:

• Kulak İçi Dijital İşitme Cihazları (ITE, ITC): Kulak içi işitme cihazları, kulak içine yerleştirilirler ve dışarıdan fark edilmeleri oldukça zordur. Düşük ve ileri derece duyma kayıplarında kullanılabilirler. Ancak çok ileri derece işitme bozukluklarında bir kulak içi dijital işitme cihazı yetersiz kalabilir.
• Kanal İçi Dijital İşitme Cihazları (IIC, CIC): Kanal içi işitme cihazları da kulak içi cihazlar gibi kulak kanalına yerleştirilirler ve dışarıdan görülmeleri neredeyse imkansızdır. Özellikle tam kanal içi işitme cihazları (CIC), kişiye özel olarak tasarlanır ve dışarıdan bakıldığında görünmeyecek şekilde kulak kanalı içine yerleştirilirler.
• Kulak Arkası Dijital İşitme Cihazları (BTE): Daha küçük cihazların yaygınlaşmasıyla kulak arkası işitme cihazlarının kullanımı azalmıştır. Fakat özellikle çok ileri derece işitme bozukluklarında, kulak arkası dijital programlanabilir işitme cihazı kullanımı uzmanlar tarafından kişilere önerilebilir. Ayrıca bebek ve çocuklarda da bu cihazları kullanmaları tavsiye edilir. 

Bu üç tür dışında çeşitli ihtiyaçlara özel olarak üretilen Open-fit (açık uygulama) işitme cihazları (RIE, RIC, mini-BTE, vb.) ve kemik yolu işitme cihazları gibi işitme cihazı türleri de bulunmaktadır.

Dijital İşitme Cihazı Fiyatları

Teknolojik imkanların gelişmesi ve işitme cihazı üreticilerinin sayılarının artmasıyla birlikte, her bütçeye uygun dijital işitme cihazları kullanıcılara sunulmaktadır. Kullanıcıların aradığı fiyat aralığındaki ürünlerin belirlenmesi için öncelikle kişilerin ihtiyaç duyduğu cihazın özelliklerinin bilmeleri gerekir. Örneğin kulak arkası dijital programlanabilir işitme cihazı fiyatları ve kulak içi dijital işitme cihazı fiyatları arasında farklılıklar görülebilir.

Bir uzman tarafından işitme cihazı kullanması gerektiği belirlenen kullanıcılar, Duymer İşitme Cihazları bünyesinde bulunan uzmanlarla iletişime geçip, ihtiyaçlarına ve bütçelerine uygun olan işitme cihazı seçenekleri hakkında bilgi alabilirler. 

Kaynakça

• “What Are Digital Hearing Aids?” WebMD, WebMD, https://www.webmd.com/connect-to-care/hearing-loss/what-are-digital-hearing-aids.
• Center for Devices and Radiological Health. “Types of Hearing Aids.” U.S. Food and Drug Administration, FDA, https://www.fda.gov/medical-devices/hearing-aids/types-hearing-aids#:~:text=Digital%20hearing%20aids%20are%20more,and%20store%20multiple%20program%20settings.
• “How Do Digital Hearing Aids Work?: Connect Hearing.” How Do Digital Hearing Aids Work? | Connect Hearing, https://www.connecthearing.com/blog/hearing-aid-technology/how-do-hearing-aids-work/.
• Perry. “Hearing Aids 101: Parts, Functions, and Types of Hearing Aids.” Audiology Research, 3 Nov. 2021, https://www.audiologyresearch.org/hearing-aid-parts/.
• “What Are the Parts of Your Hearing Aid?” Claso, https://claso.net/en/blog/what-are-the-parts-of-your-hearing-aid.
• Kent, Chloe. “Timeline: The Evolution of Hearing Aids.” Medical Device Network, 7 Jan. 2020, https://www.medicaldevice-network.com/features/digital-hearing-aid-history/.